Pikolinian chromu a odchudzanie. Suplementować czy nie?
Suplementy diety wspomagające odchudzanie opierają swoje działanie na różnych substancjach aktywnych. W ostatnim czasie zrobiło się głośno o przyjmowaniu chromu w celu zmniejszenia nadmiernej masy ciała. Czy faktycznie jest to uzasadnione?
Przeczytaj, jak pikolinian chromu może wpływać na twój organizm i czy warto go suplementować.
Pikolinian chromu – co to jest, właściwości.
Pikolinian chromu jest mikroelementem występującym w organizmie człowieka w śladowych ilościach. Jest to sól chromu trójwartościowego z kwasem pikolinowym lub kwasem pirydyno-2-karboksylowym, wytwarzana w wyniku metabolizmu aminokwasu o nazwie tryptofan.
W przeciwieństwie do innych związków chromu (innych soli, takich jak np. chlorku chromu) pikolinian chromu ma najwyższą biodostępność. Oznacza to, że jest związkiem, który ludzki organizm jest w stanie przyswoić nawet 5 razy lepiej w porównaniu do innych nieorganicznych soli tego pierwiastka.
Właśnie z tego powodu, w ostatnich latach pikolinian chromu, zaraz obok chlorku chromu, jest jednym z najczęściej stosowanych związków w preparatach farmaceutycznych i suplementach diety.
Pikolinian chromu powstaje z połączenia chromu z trzema cząsteczkami kwasu pikolinowego. Wiązania te nadają cząsteczkom tego związku specyficzne właściwości chemiczne i aktywność biologiczną, w zależności od interakcji z określonymi miejscami receptorowymi.
Sam chrom jest pierwiastkiem śladowym występującym w ludzkim organizmie i niezbędnym w żywieniu człowieka.
Już w latach 50. XX wieku został uznany za składnik tkanek zwierzęcych i roślinnych, jednak dopiero stosunkowo niedawno potwierdzono jego istotną rolę w przebiegu prawidłowych procesów biologicznych. Chrom jest kluczowym składnikiem mineralnym w metabolizmie węglowodanów.
Większość tego pierwiastka pozyskujemy z diety. W znaczących ilościach chrom występuje w zbożach (głównie w pszenicy), nasionach roślin strączkowych, orzechach, żółtkach jaj, grzybach, mięsie, podrobach, rybach i owocach morza.
Niedobory chromu zostały opisane w literaturze naukowej u pacjentów poddawanych całkowitemu żywieniu pozajelitowemu. Chociaż opisy poszczególnych przypadków różnią się od siebie, wspólnym mianownikiem jest nietolerancja glukozy z insulinoopornością, którą leczy się podając odpowiednie dawki chromu.
Działanie na odchudzanie
Pikolinian chromu, jako źródło chromu w suplementach odchudzających, może wykazywać aktywność regulacyjną w metabolizmie glukozy oraz działanie hipocholesterolemiczne i przeciwmiażdżycowe. Biorąc pod uwagę wpływ chromu na glikemię, istnieją przesłanki do suplementowania tego pierwiastka u niektórych chorych na cukrzycę i docenianiu jego znaczenia w normalizacji obrazu lipidowego.
Główne działanie chromu na metabolizm cukru sprzyja poprawie ogólnego metabolizmu, sile mięśni i zmniejszeniu masy tłuszczowej, co może być jednoznaczne z pozytywnym wpływem tego pierwiastka na proces odchudzania.
Mechanizm, dzięki któremu chrom ma zdolność do regulowania poziomu glukozy we krwi, nie jest jeszcze w pełni poznany. Uważa się jednak, że pierwiastek ten jest w jakiś sposób powiązany ze wzmocnieniem działania insuliny. Prawdopodobnie jego biochemiczna funkcja polega na wpływie na zdolność receptora insulinowego do interakcji z tym hormonem.
Insulina, która odpowiada za obniżenie poziomu cukru we krwi, aby działać, musi związać się ze swoim receptorem w komórkach. W tym kontekście chrom ułatwia stworzenie tego wiązania, pozwalając insulinie spełniać swoją funkcję.
Postawiono więc hipotezę, że jest on niezbędnym elementem (kofaktorem) dla poprawy działania insuliny. Możliwym mechanizmem, jak wspomniano wyżej, jest nasilenie działania insuliny, ale także wzrost liczby jej receptorów i ich fosforylacji.
Ponadto uważa się, że suplementacja chromem zmniejsza wątrobową ekstrakcję insuliny i w ten sposób poprawia tolerancję glukozy, zapobiegając wystąpieniu insulinozależnej cukrzycy typu II.
Pikolinian chromu na odchudzanie — co na to nauka?
W kilku badaniach starano się zrozumieć, czy zwiększone spożycie chromu może poprawić kontrolę glikemii. [1]
W dużej analizie obserwacyjnej obejmującej ponad 62 000 osób dorosłych prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzycę było o 27% niższe u osób przyjmujących suplementy diety zawierające chrom. [2]
Przynajmniej kilka metaanaliz sugeruje również, że chrom (zwłaszcza pikolinian chromu), sam lub w różnych kombinacjach, może znacząco poprawić kontrolę glikemii. [3, 4]
Inny korzystny wpływ suplementacji chromu
Oprócz tego, że chrom może być zalecany do wspomagania utraty nadmiernej masy ciała, poprzez redukcję tkanki tłuszczowej, poprawę wydolności fizycznej, zwiększenia dostępności energii, utrzymania poziomu cukru we krwi pod kontrolą i zwiększenia masy mięśni, jego działanie wykazano również w innych obszarach ludzkiego organizmu.
Korzystne działanie suplementacji chromu udowodniono również w zapobieganiu spadkom funkcji poznawczych związanych ze starzeniem się, a także w przypadku depresji, stanu przedcukrzycowego, samej cukrzycy, zespołu policystycznych jajników, zespołu Turnera, choroby niedokrwiennej serca, dyslipidemii, zespołu metabolicznego i niektórych zaburzeń psychicznych. [5, 6]
Czy pikolinian chromu zmniejsza apetyt?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto na początek zwrócić uwagę na to, czym jest apetyt i na czym polega mechanizm jego działania.
Mówiąc wprost, apetyt to sygnał od naszego organizmu, że pora coś zjeść. Mechanizm ten jest bardzo prosty. Jedzenie jest źródłem glukozy (energii). Kiedy jej stężenie we krwi spada, do naszego mózgu docierają sygnały, że należy uzupełnić zapasy cukru.
Pikolinian chromu może przyczynić się do zmniejszenia apetytu poprzez wpływ na kontrolę glikemii poposiłkowej. Efekt ten wynika z oddziaływania tego związku na neuroprzekaźniki biorące udział w regulacji zachowań żywieniowych. [7]
Chociaż dostępne są ograniczone dowody, niektóre badania wskazują, że dawki pikolinianu chromu wynoszące od 600 do 1000 μg dziennie mogą pomóc w zmniejszeniu głodu, apetytu i przejadania się u niektórych osób.
Skutki uboczne i przeciwwskazania
Toksyczność doustnego przyjmowania chromu jest uważana za niską, ponieważ jest on słabo wchłaniany, a większość przyswojonej ilości jest szybko wydalana z moczem.
Chrom jest bezpieczny w krótkotrwałej suplementacji doustnej w dziennej dawce do 1000 μg (1 mg) dziennie. Możliwe działania niepożądane są łagodne i mogą obejmować bóle głowy, zaburzenia snu, drażliwość i zmiany nastroju.
Obawy związane z suplementacją chromu mogą wynikać z kojarzeniem tego pierwiastka z toksycznym działaniem na ludzki organizm. W przypadku pikolinianu chromu są one jednak niesłuszne.
Powszechną i stabilną formą chromu w środowisku jest chrom sześciowartościowy (Cr 6+), który jest wykorzystywany do celów przemysłowych. Wdychany chrom sześciowartościowy jest wysoce toksyczny i jest klasyfikowany jako czynnik rakotwórczy dla ludzi. [8]
Podsumowanie: czy pikolinian chromu wspomaga odchudzanie?
Przyjmowanie suplementów diety wspomagających odchudzanie, które zawierają w swoim składzie pikolinian chromu, może korzystnie oddziaływać na mechanizmy w organizmie, które zmniejszają apetyt, poprzez kontrolowanie glikemii.
Warto jednak pamiętać, że nie należy przekraczać zalecanych dziennych dawek spożycia i postępować zgodnie z zaleceniami producenta konkretnego suplementu diety.
Źródła:
[1] Anderson R. A. (2000). Chromium in the prevention and control of diabetes. Diabetes & metabolism, 26(1), 22–27.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10705100/
[2] McIver, D. J., Grizales, A. M., Brownstein, J. S., & Goldfine, A. B. (2015). Risk of Type 2 Diabetes Is Lower in US Adults Taking Chromium-Containing Supplements. The Journal of nutrition, 145(12), 2675–2682. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26446484/
[3] Suksomboon, N., Poolsup, N., & Yuwanakorn, A. (2014). Systematic review and meta-analysis of the efficacy and safety of chromium supplementation in diabetes. Journal of clinical pharmacy and therapeutics, 39(3), 292–306. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24635480/
[4] San Mauro-Martin, I., Ruiz-León, A. M., Camina-Martín, M. A., Garicano-Vilar, E., Collado-Yurrita, L., Mateo-Silleras, B. d., & Redondo Del Río, M. (2016). Nutricion hospitalaria, 33(1), 27. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27019254/
[5] Jamilian, M., Bahmani, F., Siavashani, M. A., Mazloomi, M., Asemi, Z., & Esmaillzadeh, A. (2016). The Effects of Chromium Supplementation on Endocrine Profiles, Biomarkers of Inflammation, and Oxidative Stress in Women with Polycystic Ovary Syndrome: a Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. Biological trace element research, 172(1), 72–78. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26613790/
[6] Suksomboon, N., Poolsup, N., & Yuwanakorn, A. (2014). Systematic review and meta-analysis of the efficacy and safety of chromium supplementation in diabetes. Journal of clinical pharmacy and therapeutics, 39(3), 292–306. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24635480/
[7] Anton, S. D., Morrison, C. D., Cefalu, W. T., Martin, C. K., Coulon, S., Geiselman, P., Han, H., White, C. L., & Williamson, D. A. (2008). Effects of chromium picolinate on food intake and satiety. Diabetes technology & therapeutics, 10(5), 405–412. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2753428/
[8] Sun, H., Brocato, J., & Costa, M. (2015). Oral Chromium Exposure and Toxicity. Current environmental health reports, 2(3), 295–303. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4522702/
